خانواده مهمترین محیط برای پیشگیری از اعتیاد

خانواده مهمترین محیط برای پیشگیری از اعتیاد 

خطر گرایش به مواد مخدر از دوره نوجوانی آغاز می شود فرد در این دوره حساس ترین دوران زندگی خود را تجربه می کند ویژگی هایی چون استقلال طلبی ، مخالفت با والدین گرایش به گروه همسالان و تا حدی تکبر و غرور نوجوان را مستعد گرایش به رفتارهای پرخطر همچون مصرف مواد مخدر می کند .

در این راستا خانواده ها به عنوان نخستین جایگاه شکل گیری و جهت دهی به شخصیت فرد، مهمترین نقش را در دوری از مواد مخدریا برعکس گرایش به آن دارند .

می توان گفت که خانواده به چند دلیل مهمترین محیط برای پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر است اول اینکه والدین مؤثرترین افراد د زندگی  فرزندان هستند و از ابتدای زندگی او به فرد دسترسی دارند .

دوم اینکه ؛ والدین مهمترین الگوی رفتاری  فرزندان هستند .

سوم اینکه ؛بهترین زمان برای پیشگیری اولیه از مصرف مواد مخدرسال های زندگی فرد در خانواده یعنی کودکی و نوجوانی است .

تحقیقات نشان داده است که اگر پیشگیری از طریق خانواده باعث به تعویق افتادن اولین مصرف سیگار یا هر ماده مخدر دیگری باشد و یا به عبارت ساده تر خانواده ها فرزندانشان را بدون تجربه مصرف مواد به ۱۸ سالگی برسانند ، شانس ایجاد مشکلات جدی سوء مصرف مواد و اعتیاد درسال های بعدی زندگی به مقدارزیادی کاهش می یابد.ازطرف برخی پژوهش ها نشان داده است مصرف مواد در این دوران یعنی قبل از ۲۸ سالگی می تواند بر مغز فرد که هنوز دوره رشد و تکامل آن کامل نشده است تأثیراتی برگشت ناپذیر داشته باشد .

در همین راستا ارتباط خوبی با فرزندان مان برقرار و آن را حفظ کنیم مثلاً با فرزندانمان صحبت کنیم که این موضوع بسیار بدیهی به نظر می رسد زیرا در اغلب خانواده ها به دلایل مختلف از جمله ساعات طولانی کار یک یا هر دوی والدین فراموش می شود . والدین بایستی سعی کنند هر روز حداقل دقایقی را برای گفت و گو با هر یک از فرزندان اختصاص دهند . نباید فراموش کنیم که هدف اصلی از هر فعالیت شغلی فراهم کردن شرایط مناسب برای یک زندگی موفق فردی و خانوادگی است و لازم است مراقب باشیم آرامش و رابطه صمیمی بین اعضای خانواده فدای کار نشود . این مسئله خیلی مهم بنظر می رسد که ضمن ایجاد شرایط مناسب از فرزندانمان بخواهیم پرسش هایش را با ما مطرح کند و راجع به دیدگاه ها ، اهداف علایق و آرزوها و آنچه که دوست دارند صحبت کند . برای شروع این گفتگو می توانیم درباره مسائله و مشکلات و چالش هایی که فرزندانمان در طول روز با آن ها مواجهه و گریبان گیر شده است صحبت کنیم و نحوه چگونگی کنار آمدن با آن ها را مورد بررسی قرار دهیم و از این طریق با او در یادگیری مهارت ها و حل مسائل کمک کنیم ، این مهارت ب فرزندانمان کمک می کند قادر روبرو شدن با مشکلات تحت تأثیر فشار همسالان قرار نگیرد و برای حل مشکلات به موا مخدر روی نیاورد . بهتر است به  جای نصیحت و موعظه احساس های فرزندانمان را درک کنیم و به آنها احترام بگذاریم و مهم این است که به جای قضاوت کردن به آنان نشان دهیم که احساساتشان را می فهمیم و این احساسات برایمان مهم است برای مثال هنگامی که فرزندمان از آموزگار سخت گیرش شکایت دارد .نباید در جواب او گفته شود که این ( سخت گیری به نفع خود شماست ) این رفتارراه ارتباط با او را می بندد وبهتراست که با گفتن جملاتی مثل می فهمم که از معلم ناراحت هستی بگذاریم بیشتر در مورد موضوع صحبت شود .

زمانی که نسبت به آنچه فرزندمان می خواهد بگوید علاقه نشان می دهیم او هم سر صحبت را باز میکند و حرف هایش را راحت تر به ما می گوید . تکنیکی که به ما نشان می دهد ما به حرف های او گوش کرده و درکش می کنیم وقتی فرزندمان فکر می کند به نظراتش اهمیت داده می شود در گفتگوها و اظهار نظرها مشارکت می کند و هر چه بیشتر تشویقش کنیم تا اینکه انتقاد نماییم باعث می شود که توانایی و صفات خوب آنها را یادآوری کنیم و این به فرزندان کمک می کند که ارزش خود را بهتر بشناسند و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند و این اعتماد به نفس باعث می شود تا در زمان رو برو شدن با مشکلات تحت تأثیر همسالان قرار نگیرد .و برای حل مشکلات به مواد مخدر روی نیاورد .

حواسمان به کنجکاوی فرزندان باشد . فرزندان راجع به سیگار و مواد مخدر بطور دائم در معرض پیام های تلویزیونی در سریال ها و فیلم های سینمایی شبکه های داخلی و مهمتر از آن شبکه های ماهواره ای هستند همچنین آنان اطلاعات و پیام هایی هم از سینما ، مجلات و روزنامه ها ، مدرسه و دوستان دریافت می کنند . بسیاری از نوجوانان نسبت به مواد کنجکاو هستند و برخی از آنها بخاطر ارضاء حس کنجکاوی مواد مصرف می کنند لازم است والدین راجع به موادی که ممکن است بیشتر در دسترس بوده و فرزندانشان با آنها مواجه شوند آشنایی داشته باشند و با برقراری ارتباط مناسب با فرزندان او را از عواقب مصرف مواد آگاه سازند . توصیه آخر اینکه والدین بایستی سعی کنند

هر روز حداقل دقایقی را برای گفتگو با هر یک از فرزندان خود اختصاص دهند .

به امید روزی که مصرف مواد مخدر در کشور به حداقل ممکن برسد . انشا ا….

احمدرضا وطن دوست

دانشجوی دکترای تخصصی جغرافیای سیاسی