بهره مندی از محیط زیست سالم نیازاولیه انسان

شانزدهم خردادماه مصادف بود با روزجهانی محیط زیست؛ ضمن تبریک این روز به همه زحمت کشان وپاسبانان ومحیط بانان دلسوز محیط زیست برخودلازم دانستم دراهمیت محیط زیست درزندگی انسان ها وراهکارهای استفاده بهینه ازآن مطالبی به طورمختصربنویسم .اصولا شرط اولیه داشتن روحی سالم، جسم سالم است و جسم سالم نیز فقط زمانی حاصل می شود که انسان از محیط زیست سالم بهره مند باشد. انسان به عنوان اشرف مخلوقات و جانشین خداوند بر روی زمین، حق دارد از نعمتهای الهی استفاده کند واز آنجا که وی به عنوان جزئی از جهان عظیم خلقت، با مجموعه بزرگی از مخلوقات دیگر، از جمله طبیعت و محیط زیست در ارتباط است، بدیهی است که زندگی شایسته او، در گرو تنظیم مناسب روابط با آنها خواهد بود. لذا به همین دلیل طرفداران حقوق بشر حق محیط زیست را به عنوان یک حق مستقل حقوق بشر برای داشتن محیط زیست با کیفیت به رسمیت می شناسند ودر این رویکرد حق به محیط زیست سالم در مجموعه نسل جدید حقوق بشر قرار می گیرد حتی برخی براین باورند که بدون حق محیط زیست حقوق بشر معنی پیدانمی کند به طور قطع، یکی از اموری که زمینه ساز سعادت و کمال انسان در دنیا و آخرت است، داشتن محیطی سالم و امن است؛ که انسان بتواند در پناه آن، به تربیت جسم و جان خویش بپردازد و درواقع یکی از وظایف مهم بشر که حفظ جان است، جز با زیستن در محیطی امن و سالم امکان پذیر نیست.برهمین اساس دردین مبین اسلام، جامع ترین دیدگاه و صحیح ترین شیوه تعامل با طبیعت و محیط زیست بیان شده است.به طوری که طبیعت و آنچه در آن است رااز مصادیق نعمت های الهی برای بشر شمرده است:، «وَ مَابِکُم مِّن نِعمَهٍ فَمِنَ اللهِ». (نحل، ۵۳) خداوند نعمت را در اختیار انسان قرار داده است تا شکرگزار باشد یعنی از آن به نحو مطلوب استفاده نماید و در صورتی که از آن به نحو مطلوب استفاده نماید زیادت نعمت به شکل تداوم آن نعمت با اختصاص نعمت دیگر به عنوان پاداش عملکرد صحیح به وی عطا می گردد. «…لَئِن شَکَرتُم لأزِیدَنَّکُم…»؛ (ابراهیم، ۷) ولی اگر با بهره برداری خود، طبیعت و محیط زیست را آلوده و تخریب نماید، او نسبت به نعمت بزرگ طبیعت کفر ورزیده و مستحق عقاب دنیوی، محرومیت از این نعمت و موهبت الهی می شود. «…وَ لَئِن کَفَرتُم إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ»؛ (ابراهیم، ۷) رعایت حدود و سنت های الهی و پایبندی به اصول زیست محیطی و انسانی بر پایه ی آموزه های آسمانی موجب شکوفایی و طراوت محیط زیست و امکان بهره مندی حداکثری از طبیعت می شود. با نگاهی به وضعیت فعلی محیط زیست، متاسفانه در می یابیم که انسانها در بهره برداری از طبیعت و محیط زیست به مسؤولیت خود در حفظ و حراست از آن به درستی عمل نکرده اند.شاهد این ادعا، بحران عظیمی است که محیط زیست دچار آن شده است. تخریب و نابودی روز افزون جنگلها و مراتع که متاسفانه با گرم شدن هوا درفصل تابستان از یک طرف وبی احتیاطی مردمی که درجنگل ها وپارک ها برای تفریح می روند ازطرفی دیگر وکوتاهی ویا عدم مهارت کافی دولت ها درمهارآن نیزباعث نابودشدن جنگل ها می شود که متاسفانه این رویه درکشورما به صورت یک سریال درآمده است!

جوادباشتنی, [۰۲٫۰۶٫۲۰ ۱۲:۵۸]
قطع کردن درختان درشهرها برای ساختمان سازی وقطع درختان جنگل ها برای استفاده شخصی که اکنون نیز بعضابه دورازچشم محیط بانان این کار را می کنند ؛همه گواه براین سخن است به عنوان مثال اطراف جاده سبزوار- روداب ؛ ازخروجی سبزوار تا ورودی روداب از سال ۱۳۴۲درختانی درآن منطقه کاشتند تا از فرسایش زمین وجمع شدن خاک هایی که بوسیله طوفان های تابستانی جلودرب حیاط روستائیان آن منطقه که چون تل درست می شد جلوگیری شود ولی متاسفانه با قطع کردن بی رویه آنها ازسوی مردم وعدم جلوگیری دولت های وقت دوباره همان طوفان ها بلای جان مردم شده است که این فقط یک نمونه درسبزوارمی باشد البته خوشبختانه با بارندگی های چندسال اخیرآن درختان جان تازه ای گرفته اند البته اگرمحیط بانان زحمتکش مواظبت بیشتری درحفاظت ازآن نمایند؛، نابودی گونه های نادر گیاهی و جانوری، آلودگی آب، خاک و هوا، استفاده از سلاحهای هسته ای و شیمیایی، ورود مواد نفتی و آلاینده های دیگر مانند: فاضلاب کارخانه ها و مجتمعهای صنعتی به رودخانه ها و دریاها، استفاده بی رویه از سموم دفع آفات نباتی و ده ها عامل آلوده کننده دیگر گویای این واقعیت مهم است که بشر در داد و ستد خود با محیط زیست، راه خطرناک و کشنده ای را در پیش گرفته که نتیجه آن چیزی جز به خطر افتادن سلامت و حیات انسان و دیگر موجودات نخواهد بود.در حال حاضر محیط زیست با افزایش سطح آلودگی هوا، آب، زمین، صوت و نور تهدید می شود واین تهدیدات نه تنها بر محیط زیست بلکه بر سلامت مردم و اقتصاد نیز تأثیر می گذارد.ولذا باید هم مردم عزیز وهم مسئولین محترم محیط زیست این تهدیدات را جدی گرفته ودرجهت ازبین بردن آنها با همکاری هم تلاش جدی نمایند . متاسفانه درزمینه حفظ محیط زیست فرهنگ سازی نشده است ودلیل آن نیزآنست که هنوز به اهمیت محیط زیست خودمان پی نبرده ایم درپارک های شهرمان ودرپارک های جنگلی که برای تفریح می رویم رعایت حال محیط را نمی کنیم فقط به فکر این هستیم که یک روزرا خوش بگذرانیم حالا به هرقیمتی! پا به قیمت آتش زدن درختان، یا آشغال ریختن درفضای پارک ها ونشستن روی چمن های یک پارک وله کردن آنها وآلوده کردن هوا با قلیان کشیدن وآتش روشن کردن وآلودگی صوتی با بلندکردن صدای ضبط وآنهم متاسفانه صوت ناموزون وده ها معضل دیگرکه متاسفانه اینها نشان ازعدم فرهنگ استفاده صحیح ازمحیط ونادیده گرفتن حقوق دیگران است.بنابراین می شود با راهکارهای ذیل کمی ازاین نابسامانی های محیطی وبی توجهی مردم را به محیط زیست کاست.۱- همانطورکه گفتیم فرهنگ سازی درجهت استفاده صحیح وبهینه ازمحیط زیست با نصب شعائراهمیت محیط زیست ونصب قوانین مربوط به حفظ آن درهرپارک یا پارک جنگلی ودرمعرض دید مردم. وآن گونه فرهنگسازی شود که مردم به این باوربرسندکه هر انسانی همان گونه که حق استفاده و بهره مندی از محیط زیست سالم را دارد، مسؤولیت درست استفاده کردن از آن را نیز بر عهده دارد. وباید به این نکته توجه شود که هرگاه حقّی برای انسان نسبت به چیزی پدید آید، در مقابل آن تکلیفی نیز خودنمایی خواهد کرد. به عبارت دیگر حق و تکلیف، دو روی یک سکه اند. اگر استفاده و بهره برداری از طبیعت و محیط زیست برای انسان به رسمیت شناخته شده؛ این حق، تکلیفی نیز ایجاد می کند و آن این است که انسان، وظیفه دارد به گونه ای از حق خود استفاده کند که به حقوق دیگران لطمه ای وارد نکند.۲ – نصب مواردتخلف ازقوانین مربوط به آسیب زدن به محیط زیست ۳- حضورمحیط بانان درپارک های جنگلی درروزهای تعطیل که معمولا مردم جهت تفریح درآنجا حضوردارند.وحضورماموران نیروی انتطامی درپارک های شهرجهت جلوگیری ازایجادآلودگی زمین وآلودگی صوتی.۴- برخورد جدی وشدید با متخلفین ازقوانین مربوط به محیط زیست.امید است که ان شاءا.. با فرهنگ سازی دراستفاده درست ازمحیط زیست بتوانیم زندگی سالمی را برای خود وفرزندانمان رقم بزنیم./جوادمحمدی دارینی